ผักปลอดสารพิษ ที่แบบเราเข้าใจกันคือไม่มีสารพิษ แล้วสารพิษมาจากไหน ก็มาจากสารเคมีที่เราใช้ปลูกผักและฉีดป้องกันศัตรูพืช อย่างยาฆ่าแมลง ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้บริโภคแบบเฉียบพลันและแบบไม่เฉียบพลัน ซึ่งผักส่วนใหญ่ที่จำหน่ายตามท้องตลาดมักเป็นผักที่ไม่ปลอดสารพิษ แต่แท้จริงๆแล้ว ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับบที่ 163 พ.ศ. 2538 ลงวันที่ 28 เมษายน 2538 เรื่องอาหารที่มีสารเคมีตกค้าง
ผักปลอดสารพิษ คือ ผักที่มีระบบการผลิตที่ใช้สารเคมีในการป้องกันและปราบศัตรูพืช รวมทั้งปุ๋ยเคมีเพื่อการเจริญเติบโตของพืช แต่เว้นช่วงการใช้สารเคมีก่อนการเก็บเกี่ยว ซึ่งผลผลิตที่ได้ยังมีสารเคมีตกค้าง แต่ไม่เกินปริมาณที่กำหนดเพื่อความปลอดภัยของผู้บริภึ โดยให้มีการขอใบรับรองจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ได้ใบรับรองผักปลอดสารพิษ อึ้งไปเลยใช่ไหมคะที่เราเคยคิดว่าเราเลือกซื้อผักปลอดสารพิษมารับประทานแล้ว เราจะไม่รับสารพิษเข้าสู่ร่างกาย แต่เข้าใจผิดคะ
สำหรับใครที่อยากจะเป็นเกษตรกรปลูกผักปลอดสารพิษ ลองมาดูขั้นตอนเกษตรแนวนี้กันคะ ในการปลูกผักปลอดสารพิษนั้นเราจะใช้หลักการว่าให้ใช้สารเคมีในทุกขั้นตอนการผลิตให้น้อยที่สุด หรือใช้เมื่อมีความจำเป็น การปลูกผักปลอดสารพิษเริ่มต้นด้วย
แปลงปลูกผักปลอดสารพิษ ไม่ว่าเราจะปลูกผักชนิดใดก็ตาม เราจำเป็นต้องเตรียมแปลงปลูกผัก เพราะดินที่เราจะใช้ปลูกผักนั้นส่งผลต่อการเจริญเติบโตของเมล็ดพืชและการเจริญเติบโตของพืชเป็นอย่างมาก เราควรทำการปรับสภาพดินทให้เหมาะสม โดยเฉพาะพื้นที่ที่เคยปลูกพืชชนิดอื่นมาก่อน โดยทำการปล่อยน้ำท่วมแปลงผักเพื่อชำระล้างสารพิษ สารเคมี และเป็นการจกัดแมลงต่างๆที่อาศัยอยู่ในดินด้วย หลังจากนั้นก็สูบน้ำออกจากที่ดิน ทำการไถพลิกหน้าดิน ตากแดดไว้ ซึ่งจะเป็นการฆ่าเชื้อโรค และแมลงอีกครั้ง หลังจากนั้นให้ทำการปรับสภาพการเป็นกรด-ด่างของดิน ให้อยู่ในสภาพเป็นกลาง และทำการเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้กับดิน ด้วยการใส่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ซึ่งเป็นปุ๋ยอินทรีย์ ไม่ใช้ปุ๋ยเคมีนะคะ
เมล็ดพันธุ์ เราจำเป็นต้องทำความสะอาดเมล็ดพันธุ์เสียก่อน โดยการคัดแยกเมล็ดที่เสียออก เมล็ดวัชพืชที่ปะป่นอยู่ออก แล้วจึงนำเมล็ดพันธุ์ไปแช่ในน้ำอุ่น อุณหภูมิที่อ 50-55 องศาเซลเซียส 15-30 นาที เป็นการลดปริมาณเชื้อโรคที่ติดมากับเมล็ด และวิธีนี้จะช่วยกระตุ้นการงอกของเมล็ดผัก แต่หากแปลงผักของคุณอยู่ในเขตที่มีการแพร่ระบาดของโรคพืช ควรคลุกเมล็ดพันธุ์ด้วยสารเคมี เช่น เมทาแล็กซิน ไอโปรไดโอน เป็นต้น
การปลูก การปลูกพืชแต่ละชนิดนั้นแตกต่างกัน ระยะห่างก็ต่างกัน อย่าปลูกแน่นจนเกินไป ทำให้อากาศไม่ระบายก่อให้เกิดโรคระบาดได้ หมั่นตรวจแปลงเสมอเพื่อดูโรคและศัตรูพืช เมื่อพบให้รีบกำจัดเสีย ซึ่งอาจจะควบคุมด้วยวิธีดังนี้
อุปกรณ์ อย่าง กัยดักกาวเหนียว หลอดไฟฟลูออร์เรสเซนต์หรือหลอดไฟแบล็คไลท์ การปลูกในตาข่ายหรือโรงเรียน
แบบวิถีธรรมชาติอย่างใช้สิ่งมีชีวิตหนึ่งควบคุม ทำลายศัตรูพืช เช่น ตัวห้ำ ตัวเบียน เชื้อบักเตรี เชื้อรา ไส้เดือนฝอย เป็นต้น การใช้สกัดจากพืช อย่าง สะเดา
การใช้สารเคมี ควรใช้ในกรณีที่ไม่สามารถควบคุมหรือไม่มีวิธีการควบคุมที่ใช้ได้ผลแล้ว การใช้สารเคมีควรเลือกเป็นสารเคมีที่สลายตัวเร็ว ใช้ในอัตราที่เหมาะสมและควรเว้นระยะการเกี่ยวตามคำแนะนำของการใช้สารเคมี
การปลูกพืชปลอดสารพิษ นั้นส่งผลดีต่อเกษตรกรเพราะจะทำให้ได้รับสารพิษจากสารเคมีน้อยลง คุณภาพชีวิตดีขึ้น เพราะผักปลอดสารพิษนั้นขายได้ราคาดีกว่าผักธรรมดาทั่วไป ส่วนผู้บริโภคเองก็มีสุขภาพดี แข็งแรง
